De afgelopen jaren zijn er tal van Nederlandse wetgevingen aangepast waarbij, de verkoop van leeftijdsgebonden producten en diensten aan minderjarigen, onderdeel werden van de bepalingen, waaronder de Alcoholwet, Tabakswet, Opiumwet en Wet op de Kansspelen.
Tevens zijn er wijzigingen doorgevoerd in handhaving en toezicht, welke zowel landelijk als lokaal worden uitgevoerd.
Handhaving en toezicht verschilt per branche, product of dienst
In Nederland zijn tal van toezichthouders belast met de handhaving en toezicht om de verkoop van leeftijdsgebonden producten en diensten aan minderjarigen te voorkomen.
Afhankelijk van het type product, dienst of branche zijn er landelijke, lokale of een combinatie van landelijk en lokale toezichthouders.
Ook zijn de bepalingen, leeftijdsgrenzen, voorwaarden en sancties per branche verschillend.
Waarbij bij lokale handhaving en toezicht deze zelfs per gemeente verschillend kunnen zijn wanneer de betreffende gemeente zelf de toezichthouder is.
NVWA voert controle naleving leeftijd op
Mede door de slechte naleving resultaten van het thuisbezorg kanaal heeft de NVWA begin Mei 2023, alle verkooppunten, welke bij hun bekend zijn als verkopers van alcohol, een brief en een flyer gestuurd met de aankondiging dat men strenger gaat controleren op de naleving van de Alcoholwet.
Verkoop van alcohol
Sinds 1 januari 2014 is de minimum leeftijd voor zowel zwak alcoholische dranken als sterk alcoholische dranken op 18 jaar bepaald. En dit is tevens vastgelegd in de nieuwe Drank en Horeca Wet, welke in 2013 van kracht werd.
In deze wet is ook vastgelegd dat de handhaving en toezicht lokaal uitgevoerd wordt door de gemeentes. Sinds 2013 zijn de burgemeesters van de gemeenten verantwoordelijk voor de handhaving van de leeftijdsgrens zoals genoemd in de Alcoholwet.
Dit betekent onder andere dat de burgemeester zogenaamde Buitengewone Opsporing Ambtenaren (BOA’s) moet aanstellen. Ook zijn gemeenten verplicht om een preventie- en handhavingsplan alcohol te maken.
Met de nieuwe Alcoholwet welke op 1 juli 2021 van kracht werd, is bepaald dat de handhaving en toezicht van het online verstrekken van alcohol, via thuisbezorg kanalen, landelijk via de NVWA zal worden uitgevoerd.
Zowel de gemeentes als de NVWA passen het zogenaamde three-strikes-out model toe en de boetes per overtreding variëren afhankelijk van de grote van de onderneming die alcohol verkoopt tussen de €1360,- en €9000,- per overtreding.
Verkoop van tabak, sigaretten en vapes
Met de Tabaks- en rookwaren wet uit 2014 is de minimum leeftijd voor aankoop van tabak en sigaretten vastgesteld op 18 jaar. Later zijn e-sigaretten en vapes hieraan toegevoegd.
De handhaving en toezicht van deze wet wordt uitgevoerd door de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) welke in tal van branches, waaronder supermarkten, tabakszaken en tankstations, met inzet van mystery shoppers, controles uitvoert op de naleving van de leeftijdsgrens.
Net als bij de verkoop van alcohol wordt het zogenaamde three-strikes-out model uitgevoerd en zijn de boetes per overtreding tussen de €1360,- voor een eerste tot aan €9000,-.
Na drie boetes volgt een tijdelijke (vaak 12 weken) ontzegging om tabak of sigaretten te mogen verkopen.
Vanaf 1 Juli 2024 mogen supermarkten geen tabak en sigaretten meer verkopen
De betrokken branches zijn hierdoor volop in beweging en bereiden zich voor op deze wetswijziging.
Supermarkten zijn goed voor zo’n 40% van de totale omzet in tabaksverkopen.
